Tekortkoming in de nakoming

Het woord “wanprestatie“ wordt vooral onder niet-juristen nog veel gebruikt. De wet gebruikt namelijk al ongeveer 30 jaar een andere terminologie: toerekenbare tekortkoming in de nakoming.

Wat een tekortkoming is in de nakoming, is vaak nog wel redelijk duidelijk: een van de partijen (of beide partijen) komen een deel van de overeenkomst niet na. Zo’n niet-nakoming door A geeft meestal aan B het recht, de overeenkomst te ontbinden. Bij ontbinding moeten aan weerskanten de prestaties worden teruggedraaid. Daarnaast speelt vaak de vraag, of die tekortkoming ook toerekenbaar is. Want: als de tekortkoming niet toerekenbaar is heeft dat gevolgen voor het recht op schadevergoeding. Een concreet voorbeeld:

Jansen heeft van Veluwe Trucks een nieuwe vrachtauto gekocht. Als datum van levering wordt “uiterlijk 1 juli” van dat jaar afgesproken. Er zijn geen algemene voorwaarden. Veluwe Trucks kan de vrachtwagen niet op tijd leveren. Op 8 juli ontbindt Jansen de koopovereenkomst voor de vrachtwagen op grond van een tekortkoming in de nakoming. Gevolg van de ontbinding: Jansen hoeft niet te betalen en krijgt een eventuele aanbetaling terug; Veluwe Trucks hoeft de vrachtwagen niet te leveren. Maar: Jansen is daarmee niet uit de brand want hij kan niet over een vrachtauto beschikken terwijl hij die nodig heeft voor zijn bedrijfsvoering. Jansen bestelt bij een concurrent van Veluwe Trucks een nieuwe vrachtwagen maar de levertijd is vier maanden. Jansen ziet geen andere uitweg dan een vrachtwagen te huren voor die tijd van vier maanden. De daardoor ontstane meerkosten wil hij op Veluwe Trucks verhalen. Kan dat?

Voor een ontbinding van de overeenkomst is alleen een tekortkoming in de nakoming nodig, maar als een partij aanvullend schadevergoeding claimt moet er ook sprake zijn van toerekenbaarheid. Stel: Veluwe Trucks toont aan, dat zij voor de productie van deze vrachtwagen moeten kunnen beschikken over onderdelen die alleen kunnen worden verkregen in een land dat door oorlog of een pandemie niet leveren kan. In die situatie komt Veluwe Trucks wel tekort in de nakoming maar dat is het gevolg van overmacht. De tekortkoming is dan dus niet toerekenbaar en Jansen heeft geen recht op vervangende schadevergoeding.

Let wel op, er is niet snel sprake van overmacht. Er zijn omstandigheden waar een partij “niets aan kan doen” maar toch leveren die geen overmacht op. Stel bijvoorbeeld, dat er bij Veluwe trucks door ziekte onder het personeel weinig werkkracht beschikbaar was of er was een productiemachine lang defect, dan praat je misschien over domme pech aan de kant van Veluwe Trucks maar die pech komt voor haar rekening en risico. Het is namelijk een bedrijfsomstandigheid die lang niet zo uitzonderlijk is als oorlog of pandemie en bovendien een omstandigheid waarop Veluwe Trucks zelf veel meer grip heeft.

Ingebrekestelling

Hiervoor staat beschreven, dat bij wanprestatie de overeenkomst kan worden ontbonden. Maar dat is net iets te kort door de bocht. Er moet eerst sprake zijn van verzuim. Soms ontstaat verzuim vanzelf vanuit de afspraken die gemaakt zijn, maar vaak zal eerst een schriftelijke ingebrekestelling moeten worden verstuurd. De advocaat contractenrecht van Voss Advocaten wijst u daarin de weg.

Voss Advocaten Ermelo
Neem contact met ons op

Meer rechtsgebieden